Views
4 жилийн өмнө орчуулж www.tsahimurtuu.mn хуудас дээр тавьж байсан материалаа блог дээрээ орууллаа. Одоо үед том хэмжээний бизнес ярихад улс төрийн байдал асар их нөлөөлдөг болжээ. Та бүхэнд сонирхолтой санагдана гэдэгт итгэж байна. By the way, 2008 оны УИХ-ын сонгууль хаяанд ирлээ шүү нөхөд өө! 2004 он бол Ази тивийн ихэнх улсуудын хувьд ерөнхийлөгчийн болон парламентийн сонгуулийн жил байх болно. Гэвч энэ нь бизнесийн хїрээнийхэнд бага зэрэг айдас, болгоомжлол төрїїлж байна. Rowan Callick. Ази-Номхон далайн бїс хариуцсан редакторThe weekend Australian Financial Review, December 23-28, 2003, p. 29-30 Орчуулсан Ү. Ganzorig. Perth, AustraliaWednesday, January 28, 2004
Ердөө саяханыг хїртэл сулхаан эдийн засаг бїхий Ази тивийн эрх баригчид өөрсдийгөө алан хядах їйл ажиллагаанаас хамгаалуулахын тулд барууны орнуудын хїчинд найдаж, тэдний өмнө бөхийж байлаа. Тэгвэл, өнөөдөр, дэлхий дахин 2004 оныг алан хядах їйл ажиллагаа, санхїї, эдийн засгийн тодорхой бус байдал зэргээр гутрингаар төсөөлж байхад 2004 он нь Ази тивийн хувьд эрчтэй эдийн засгийн өсөлт бїхий ардчилалын фестивалийг зохион байгуулагч тивээр төсөөлөгдөж байна. Учир нь 2004 он нь, хэрэв Австрали улсыг оролцуулбал (зарим азийн гїрэн Австрали улсыг Азийн улс гэж хїлээн зөвшөөрдөггїй, Орч) Азийн 10 улсын хувьд парламентийн болон ерөнхийлөгчийн сонгуулийн жил бөлгөө.
Хятад, Вьетнам, Хойд Солонгос, Бирм, Лаос, Бруней улсуудыг эс тооцвол ардчилал нь ази тивийн улсуудын хувьд хэвшмэл энгийн зїйл болж хэдийн чаджээ. Барууны орнуудын импортийн бїтээгдэхїїн, їйлчилгээ нь хачин чамин бөгөөд хэврэг зїйл байхаа хэдийнээ больж, товчхон хэлэхэд 21-р зуун Ази тивийнх байх болно. Хїний эрх, эрх чөлөө, ардчилал нь бизнесийн ертөнцийг улам илїї тогтвортой болгож байна. Энэхїї хїн төрөлхтөний їнэт зїйлїїдийг эрхэм болгосон улс орны удирдагчид, улс төрийн намууд төрийн эрхийг ээлжлэн барьж, сонгогдож огцорч байвч тухайн улс орны урт хугацааны їндсэн гол бодлого, стратегийг таамаглаж болохуйц байдаг. Тийм ч учраас алсын хараатай, ухаалаг компаниуд улс төрийн энэхїї өөрчлөлтөөс гарах бизнесийн эрсдэлээс зугатаж чаддаг.
2004 он нь Хонг-Конг (хууль тогтоох засаглалын сонгууль, гэвч энэ нь Хонг-Конгийн засгийн газар гэж тооцогдохгїй), Энэтхэг, Индонези, Малайз, Монгол, Филиппин, Ємнөд Солонгос, Тайвань, Тайланд улсуудын сонгуулийн жил юм. Энэхїї ардчилалын фестиваль гэж нэрлэгдээд байгаа 2004 оны ази тивийн гїрнїїдийн чөлөөт сонгуулийн жил нь бизнесийн шинэ боломж, аятай нөхцөлїїдийг бий болгох боломжтой байна. 1997 оноос хойш эдийн засгаа голчлон дотоодын хэрэглээн дээрээ суурилуулан хөтөлж байгаа ази тивийн хувьд барууны орнуудын экспортоос хэтэрхий их хараат эдийн засаг нь ямархуу хэцїї бөгөөд эмзэг байдагийг хэнээс ч хэлїїлэхгїй гадарлах ёстой. 2004 оны сонгуулийн жил нь тус улсуудын засгийн газруудыг худалдан авагчдын хэрэглээг урамшуулах, бизнесийн тогтвортой, найдвартай нөхцөлийг хангахын тулд хангалттай мөнгө хаяж, зарцуулахыг шаардах болно.
ABN Amro-гийн Хонг-Конг дахь салбарын эрхлэгч, стратеги төлөвлөгч Eddie Wong зарим бизнесийн салбарууд, ялангуяа энэ сонгуулийн їеэр засгийн газрын хэрэглээнээс их хэмжээний ашиг олох алтан боломжтой бөгөөд засгийн газруудын хөрөнгө оруулалт төлөвлөсөн хэмжээнээсээ ихээр зарцуулагдана гэж їзэж байна. Онцолж дурдвал, барилга болон барилгын материалын їйлдвэрїїд засгийн газруудын биеийн хїчний хөдөлмөр шаардах томоохон төслїїдээс, хэвлэл мэдээлэлийн компаниуд сонгуулийн өмнөх сурталчилгаанаас ихээхэн ашиг олох боломжтой. Сонгогчидийн ходоодыг гижигдэх сонгуулийн кампанит ажил нь (campaigns based on bread and butter, энэ нь өргөн утгаараа сонгогчидийн хувьд бага хїїтэй банкны зээл, хямд өртөгөөр дээд боловсрол олж авах боломж, цалингийн өсөлт гэж мэтээр тайлбарлагдана) засгийн эрх баригчидийн хувьд эерэгээр ажиллах боломжтой.
IMA Asia-ийн Сидней дэх бизнес судалгааны төвийн гїйцэтгэх захирал Richard Martin хэлэхдээ глобаль эдийн засгийн сэргэлт, Ази тивийн эдийн засгийн хїчтэй өсөлт зэрэг нь Азийн улсуудын одоогийн эрх баригчидийн ихэнхийг 2004 онд дахин засгийн эрхэнд гарах боломжийг олгох болно гэжээ. Энэ бїс нутаг дахь їнэт цаасны зах зээл 2003 онд амжилт, олзоор арвин байлаа. Жишээ нь, 2004 оны сонгуулийг зохион байгуулах гол улсууд болох Хонг Конг 93%, Жакарта 55%, Манил, Хонг Конг, Тайвань, Сөїл тус бїр 30%, Куала Лумпур 22%-р їнэт цаасны зах зээлээ өсгөсөн байна. Эдгээр эдийн засгийн сэргэлт нь 1997 оны Азийн санхїїгийн хямралаас їїдсэн шархыг нөхөөд зогсохгїй нийт дэлхий дахины эдийн засагт эерэг нөлөө їзїїлж байна. 2004 оны Зїїн Азийн дотоодын нийт бїтээгдэхїїний өсөлт 6.6% байх болно гэж Азийн Хөгжлийн Банк таамаг дэвшїїлж байна. Энэ өсөлтийн гол тїлхїїр нь Азийн улсуудын Хятад улстай хийх худалдаа юм. Экспортод баримжаалсан худалдааны бодлого баримталж буй асар том зах зээл бїхий Хятад улс нь энэ бїс нутгийн хувьд худалдааны гол цөм нь болж байгаа төдийгїй энэ бїс нутгийн зах зээлийн хамгийн том эцсийн хэрэглэгч болж байна.
Тїргэн хөрвөх хөрөнгө бїхий їндэсний том корпорациудтай, "тїрийвчиндээ" хангалттай валютын нөөцтэй, харьцангуй бага зээлийн хїї бїхий Япон улсын хувьд 2004 онд эдийн засгаа 2% буюу тїїнээс дээш хувиар өсгөж чадвал энэ нь Ази тивийн 2004 он нь энэ тивийнх юм шїї гэдгээ батлах маш сайхан боломж болох юм. Цөөн нэг зарим улс төрийн хїчин, сонгуульд нэр дэвшигчид эдийн засгийн нийтээр хїлээн зөвшөөрөгдсөн, нийгэмд ач холбогдолоо өгч байгаа бодлого, їйлдлийг їгїйсгэж байдаг бөгөөд Азийн улсууд хїссэн хїсээгїй Дэлхийн Худалдааны Байгууллага, зїїн өмнөд азийн 10 улс багтсан АСЕАН зэрэг бїс нутгийн болон дэлхий дахины байгууллагуудын гишїїн болж, энэ хэмжээгээрээ эдгээр улсуудын бие биенийхээ өмнө хїлээх харицлага нэмэгдэн, "ганцаарчилсан тоглолт" хийх явдал нь хязгаарлагдаж байгаа юм. Эдийн засаг, улс төрийн зөв гэж тооцогдсон шийдвэрїїд нь амьдрал дээр 100% эсрэгээр ажиллах тохиолдолууд цаг їргэлж тохиолдож байдгийн нэг жишээ нь 2003 оны эхээр Ємнөд Солонгосийн ерөнхийлөгч асан Ким Дэ Жїний засгийн газрын гаргасан дотоодын хэрэглээгээ урамшуулахын тулд зээлийн картаар хийж буй гїйлгээнд татварын хөнгөлөлт їзїїлэх тогтоол юм. Їр дїн нь ердөө нийтийг хамарсан дампуурал байсан бөгөөд энэ нь тус улсын эдийн засгийг уналт руу тїлхсэн байна. Гэвч тухайн засгийн газар алдаагаа хурдан хугацаанд засаж чадсан.
Ази тив дэх ардчилал нь дэлхий нийтэд їргэлж мэдрэгдэж байдаг. Жишээ нь, Хонг Конгийн иргэд, ялангуяа өндөр боловсролтой, гадаад дотоодоор чамгїй аялсан дундаж нийгмийн давхаргын хїмїїс Хонг Конгийн засгийн газар (хууль тогтоох байгууллага нь) Бээжингийн їзэмжээр зохион байгуулагдаж байгаад ихээр бухимдаж байдаг бөгөөд бараг хагас сая гаран Хонг Конг иргэд їїнийг эсэргїїцэн 2003 оны 7-р сарын 1-нд цуглаан зохион байгуулсан билээ. Ази тивд бизнэс эрхэлж байгаа Европ, Америкийн иргэдийн дунд азийнхний эх оронч, їндэсний їзлээс їїдэлтэй асуудлууд їе їе гардаг байлаа. Учир нь тэд нар зөвхөн мөнгөнд анхаарлаа хандуулаад бусдыг нь хайхардаггїй байж. Харин одоо ийм маягаар ажиллаад Азид амжилт олохгїй гэдэг нь нэгэнт тодорхой болжээ. 20-р зуунд азийн гол зїйлд тооцогдаж байсан баруунтай харьцах гадаад бодлого нь энэ жил сонгууль болох Азийн улсуудын хувьд нэг их анхаарал тавиад байх зїйл биш болох нь Тайвань ба Ємнөд Солонгосийн хөрш орнуудтайгаа хийж байгаа асар том хэмжээний бїрэн дуусаагїй бизнес төсөл, худалдааны гэрээнээс харагдаж байна. Индонези, Малайзаас бусад 2004 онд сонгууль болох азийн бїх улс нь том бага ямар нэгэн хэмжээгээр АНУ-с олон улсын хэмжээнд тусламж, дэмжлэг авдаг бөгөөд эдгээрээс хэн нь ч хэт давуу эрх эдэлж, "ялагчаар" тодрох боломжгїй юм. Гэвч АНУ-д заналхийлж байгаа алан хядах їйл ажиллагаанаас болж Азийн улсууд АНУ-с бага зэрэг зайгаа авч байгаа бөгөөд тїїнчлэн Хятадын АНУ-тай хийж байгаа худалдааны дайнаас зугатаж Хятадаас ч бас нїїр бууруулж байна.
Ер нь энэ сонгуулийн їеэр юу болох болоо?
Хонг Конг. Бизнесийн нөлөөлөл:
Энэтхэг.
Бизнесийн нөлөөлөл:
Индонези.
Индонези нь дэлхийн шинэхэн бөгөөд ардчилсан їзлийг идэвхтэйгээр тїгээгч гурав дахь том орон болоод байна. Энэ улсын парламентийн сонгууль 4 сард, ерөнхийлөгчийн сонгууль нь 7 ба 9 сард тус тус явагдана. Сонгогчид аль ч улс төрийн хїчний, тэр ч байтугай ерөнхийлөгч Megawati Soekarnoputri-гийн ч сонгуулийн амлалт итгэж, дэмжих шинжгїй байна. Шинэ ерөнхийлөгч дор хаяж 3 намаас бїрдсэн улс төрийн эвсэл байгуулж ажиллах хэрэгтэй болно. International Crisis Group-ийн Индонези дэх төслийн удирдагч Sydney Jones хэлэхдээ, Megawati-гийн улс орноо удирдаж байгаа байдал нь ард тїмний санаанд хїрэхгїй байна гэжээ. Тус улсын хамгийн төвөгтэй асуудал болоод байгаа авилгал, хээл хахуультай тууштайгаар тэмцэх улс төрийн удирдагч ойрын хугацаанд төрөх шинжгїй байна. Golkar намаас ерөнхийлөгчид нэр дэвшигчид болон тус намын дарга Akbar Tandjung нар одоо авилгалын хэргээр шоронд 3 жил суух ялдаа давж заалдаад сууж байна. Тїїнчлэн тус улсын армийн командлагч асан Wiranto-д тїїний гаргасан харгис хэрцгий їйлдлийнх нь төлөө Зїїн Тимор дахь Нэгдсэн Їндэстэний Байгууллагын Хїнд гэмт хэрэгтэй тэмцэх хэлтсээс ял тулгаад байж байна.Бизнесийн нөлөөлөл:
Индонезийн төрийн засаглалын систем, орчин өөрчлөгдөхөд багахаан цаг хугацааны болон тїїнийг өөрчлөх жижигхэн хөшїїрэг хэрэгтэй байгаа. Ерөнхийдөө, иймэрхїї таамаглал дээр суурилсан бизнес төлөвлөгөө биелэх бїрэн боломжтой. Иймээс, бизнес эрхлэгчид одооноос эхлэн энэ системийг өөртөө ашигтайгаар эргїїлэн ажиллах эхлэх хэрэгтэй.Малайз.
Тус улсыг 22 жилийн турш удирдсан, UMNO (United Malays National Organization) намын дарга Mahathir Mohamad өөрийн намын хїн болох Abdullah Badawi-д Малайз улсын ерөнхий сайдын суудлыг тавьж өгснөөс хойш Badawi шинэ ажилаа гартаа оруулахаар зїтгэж эхлээд байна. Тэрээр танил тал, ар өврийн хаалгатай тэмцэх, Малайзийн хөдөө аж ахуйн салбарыг эрчимжїїлэх асуудал дээр голлох анхаарлаа тавин ажиллаж эхлээд байна. Їїний їр дїнд Bumiputra схем гэж нэрлэгдэж байсан Малай їндэстэнгїїдийн их дээд сургуульд ороход эдэлж байсан онцгой эрх аажмаар багасаж байгаа бөгөөд их дээд сургуулийн оюутнуудын тэдэн хувь нь Малай байх ёстой энэ тэр гэсэн хачин шаардлагууд аль хэдийн цуцлагдаж эхлээд байна.Badawi-гийн сөрөг хїчин болсон Малайзийн Исламын нам 9-р сарын 11-ний явдлаас хойш нилээд хэмжээгээр нэр хїндээ алдаад байгаа бөгөөд Малайзийн лалын шашинтанууд алан хядах ажиллагааг тууштай эсэргїїцэж байна.Бизнесийн нөлөөлөл:
Badawi нь тус улсын гадаад хэргийн сайдаар арав гаран жил ажилласан туршлагатай улс төрч бөгөөд Австралийн компаниуд тїїнээс их юм хїлээж байгаа. Жишээ нь, хоёр улсын худалдааны гэрээний тогтвортой байдал, тус улсын дотоодын тендерийн худалдаа болон лицензийн бизнест нэвтрэх гэх мэт.
Монгол.
Тус улсын 2000 оны парламентийн сонгуульд Монгол Ардын Хувьсгалт Нам парламентийн 76 суудлын 72-г нь аван ялснаар эрчтэй явагдаж байсан зах зээлийн эдийн засгийн шинэтгэлийн реформууд зогссон. Тус улсын ихээр хуримтлагдсан гадаад өрийг эс оролцуулбал, дэлхийн зах зээл дээрх хөдөө аж ахуйн бїтээгдэхїїний їнийн өсөлт нь тус улсад тааламжтайгаар нөлөөлж байгаа бөгөөд энэ жилийн сонгуулиар ч гэсэн энэ нам эрх барих хангалттай суудал авах боломжтой байгаа.Бизнесийн нөлөөлөл:
Монгол бол їнэхээр бизнес хийх боломжийн орон. Гэвч одоогийн засгийн газрын төлөв байдал болон хуучин коммунист дэглэмийн їлдэгдэл, засгийн эрхэнд аль болох удаан суух гэсэн оролдлого зэрэг нь бизнест таагїй нөлөө їзїїлж байна.Филиппин.
Ємнө нь дараагийн сонгуульд оролцохгїй, тэтгэвэртээ гарна гэж зарлаад удалгїй энэ шийдвэрээ өөрчилж байсан одоогийн ерөнхийлөгч Gloria Macapagal Arroyo-гийн хувьд 5 сард болон ерөнхийлөгчийн сонгууль нь нилээд сонирхолтой болох байх.Арван жилийн боловсролтой, кино жїжигчин Fernando Poe тїїний гол өрсөлдөгч болох төлөвтэй байна. Филиппинийн ард тїмэн Marcos-ийг 1986 онд огцруулж, ардчилалын амтыг мэдэрч, мэдрїїлж байсан бөгөөд гэвч энэ нь нийт шинэтгэлийн явцыг удаашруулдаг муу талтай төдийгїй шилжилтийн энэ удаан процессээс залхсан хїмїїс Marcos-ийн дарангуйлалын їе нь хамаагїй дээр байж гэж хїртэл бодож байсан.Бизнесийн нөлөөлөл:
Нэр дэвшигчидээс хэн нь ч сонгогдсон одоогийн байгаа байдлыг сайжруулж чадахгїй болов уу. Гэвч бизнесийн хїрээнийхний дотор Arroyo нь хамгийн бага эрсдэл бїхий сонголт байх болно. Тус улс гадаад худалдаа болон хөрөнгө оруулалтын алтан боломжуудаа хөрш өрсөлдөгч орнууддаа алдсаар байгаа бөгөөд богино хугацаанд энэ байгаа байдал өөрчлөгдөнө гэж хэлэхэд маш хэцїї санагдаж байна.Тайвань.
Ерөнхийлөгч Chen Shui-bian-ий 3 сарын 20-нд болох ерөнхийлөгчийн сонгуультай цуг Хятадын цэргийн заналхийлэл, сїрдїїлгийг эсэргїїцсэн ард тїмнийхээ эсэргїїцэлийг илэрхийлэх бїх нийтийн санал асуулга явуулах гэж байгаа оролдлого зэрэг Бээжинтэй хийж байгаа тэмцэл нь тїїнийг багагїй эрсдэл рїї тїлхэж байна. Эдгээр бїх оролдлого нь дараа нь тїїнийг Тайванийг бие даасан тусгаар улс болох эсэх тухай бїх нийтийн санал асуулгыг явуулах шат руу тїлхэх болно гэж Хятад улс їзэж байгаа.Бизнесийн нөлөөлөл:
Хэдийгээр зарим бизнес эрхлэгчид өөрсдийгөө Хятад їндэстэн гэхээсээ илїї Тайвань хїн гэдгээ тодруулахыг хїсдэг ч Гоминданы намын Хятадын эсрэг явуулж буй эрс бодлогыг бизнесийн хувьд зөв биш гэж їзэн дэмждэггїй. Гэвч ихэнх бизнес эрхлэгчид Гоминданы намыг дэмжих бөгөөд гэхдээ Эх газрын Хятадтай эвсэх маягаар ажиллан төвийг сахиж хөрөнгө оруулагчид, банкны эздийн эрсдэлийг бууруулахыг эрхэмлэж байна.Ємнөд Солонгос.
Улс төрт "шинэковт" тооцогдох ерөнхийлөгч Roh Moo-hyun цагтаа ерөнхийлөгч асан Kim Dae-jung-гийн тэргїїлж байсан Millennium Democratic Party намтай өнгөрсөн 9 сард нилээдгїй тїнжин хагараад амжсан бөгөөд тїїний хувьд 4 сард болох сонгуулийн дараа парламент дахь олонхийн бїлгээс дэмжлэг авах эсэх нь их эргэлзээтэй байна. Интернетээр явуулсан онлайн сонгуулийн ачаар Roh Moo-hyun маш санаандгїй байдлаар сонгуульд ялалт байгуулсан бөгөөд ялангуяа интернет хэрэглэгчдийн дийлэнх нь болох залуучууд тїїний төлөө саналаа өгсөн. Тэгээд ч Ємнөд Солонгос нь дэлхий дээрх хамгийн олон broadband хэрэглэгчидтэй улс гэж тооцогддог билээ. Тїїний гол өрсөлдөгч хїч нь консерватив їзэл бїхий Grand National Party нам бөгөөд одоогийн байдлаар энэ нам нь авилгалын хэргээр улсдаа шуугиан дэгдээгээд амжаад байна. Хойд Солонгостой хийж байгаа хэлэлцээр нь ямагт олон нийтийн анхаарлын төвд байгаа.Бизнесийн нөлөөлөл:
1997 оны Азийн санхїїгийн хямралын дараах Ємнөд Солонгосын эдийн засаг нь аажмаар тасралтгїй сайжирсаар байгаа бөгөөд засгийн эрхэнд хэн ч гарсан гэсэн энэ өсөлт хэвээр їргэлжлэх боломжтой. Бизнес эрхлэгчид энэ улсад аль болох тайван, тогтвортой бизнесийн орчныг хїсэж байгаа бөгөөд Roh-ийн сөрөг хїчин болох Grand National Party нам ч тїїнийг дэмжиж ажиллах хандлагууд аль хэдийнээ мэдэгдэж эхэлсэн.Тайланд.
Тайландын ерөнхий сайд Thaksin Shinawatra-г заримдаа Азийн Silvio Berlusconi гэж нэрлэдэг. Тїїний биеэ авч яваа байдал нь этгээд хачин байдаг боловч тїїний улс төр, эдийн засагт гаргаж байгаа амжилтийг нь їгїйсгэх аргагїй юм.Тїїний їед тус улсын ажилгїйдлийн тївшин 2%-с бага тївшинд очсоноос ба Тайланд улс нь ази тивдээ Хятадыг эс оролцуулбал хамгийн хурдацтай хөгжиж буй орны тоонд зїй ёсоор тооцогдож байгаагаас гадна Зїїн Ємнөд Азийн аж їйлдвэрийн гол төв болон тодорч байна. Тэрээр Тайландын парламентийн сонгуулийг 2005 онд зарлах төлөвтэй байна.Бизнесийн нөлөөлөл:
Thaksin ирэх сонгуульд шаардагдах санхїїгийн бэлтгэлээ аль хэдийнээ базаагаад амжсан бөгөөд хэрэв тїїнд тїїнээс нь илїї мөнгө шаардлагатай гэхэд бизнес эрхлэгчид тїїнд дуртайяа туслах болно.
Posts
1 comment:
was very interesting to read
Post a Comment