Migration

Views

Нүүдэл

Монголчууд бид гадаадын улс орнуудад чөлөөтэй зорчих болсон тэр үеэс эхлээд гадаадын улсууд руу их нүүдэл эхэлсэн гэж хэлж болно. Одоо гадаадын улс орнуудад чухам хэдэн Монгол байдаг юм бол доо? Өмнөд Солонгос, АНУ, Япон, Герман, Хятадад л гэхэд л хэдэн мянган Монголчууд байгаа. Лав л цагаан сар, наадмын үеэр Бээжин – Улаанбаатарын олон улсын галт тэрэг зөвхөн Хятадад сурдаг Монгол оюутнуудаар л дүүрэн явдаг юм гэсэн.

Гадаад руу явж байгаа хүмүүсийн зөв бурууг би энд ярих гэсэнгүй. Яваг, ирэг. Тэр чинээгээрээ тэндэхийн соёл, заншил, хэл, ажлын хурд, ачаалал, мөнгөний үнэ цэнэ, эх орноо гэсэн үзэл нэвт үнэртүүлээд ирнэ. Мөнгөтэй болоод ирнэ, хамгийн гол нь чи надад ингэж үйлчилсэнгүй гэж бусдыг шахан гадаадын үйлдвэр, үйлчилгээний байгууллагын стандартыг тэнд олон жил амьдарч байсан амьжиргааны өндөр стандарттай цуг авч ирэх болно. Хэзээ Монголчууд 1 ба 2-р хоол, дессерт идэж, түүнийгээ дарсаар даруулж, үсчинд ороод толгойгоо угаалгаж, массаж хийлгэнгээ үсээ засуулж, гар утасны компаниа сонгон үйлчлүүлж тэдний үйлчилгээг шахаж, нэмэгдүүлж, үнийг нь буулгуулж байсан билээ? Гадагшаа явж байгаа нүүдэл бол алсдаа Монгол улсад маань хэрэгтэй л үйл явц болж байна гэж мөхөс би мунхаглаад байгаа юм.

Харин миний хөндөх гээд байгаа сэдэв бол хөдөөнөөс хот руу чиглэсэн их нүүдэл юм. Миний ойлгосноор гадагшаа явж байгаа хүмүүсийн ихэнхийг Улаанбаатарт ажиллаж, амьдарч байсан хүмүүс эзлээд байх шиг байгаа юм. Тэр хүмүүс нь явангуут орон зайг нь хөдөө, орон нутгаас (аймаг) ирж буй залуучууд эзлээд, аймгуудаас шилжсэн хүмүүсийн тоогоор төвөөс алслагдсан сум, орон нутгийн залуучууд голчлон нөхөж ирээд байх шиг.

Хотод ирж байгаа хүмүүсийн, дан ялангуяа залуучууд шууд ирэнгүүтээ ажил олж чадахгүйгээс болоод мөнгө төгрөгөөр гачигдах, тэр нервээрээ гэмт хэрэг хийх, архи дарсанд орох, бусдын үл хүндэтгэх зэрэг үйдлүүд гараад байгаа нь сүүлийн үеийн сонин хэвлэлийн мэдээнээс харахад анзаарагдаад байгаа юм. Гэхдээ энэ нь хөдөө, орон нутгаас ирсэн залуучууд л соёлгүй, бүдүүлэг, гэмт хэрэг хийдэг гэсэн үг огтхон ч биш юм шүү!

Аа, гэхдээ (DZ-man-ийг дууриагаагүй шүү:)) УИХ-ын гишүүн асан Дэлгэрмаа, “Иргэн Та Баялаг” сангийн тэргүүн Одонтуяа, Баабар зэрэг хүмүүсийн ярьж бичиж байгаа зүйлсээс хот хөдөөгийн ялгаа, иргэншсэн, иргэншээгүй иргэдийн талаар баримттайгаар их зүйлсийг уншиж, анзаарч болно.

Өөрөөр хэлбэл ил задгай газар нус цэрээ хаяхгүй, бие засахгүй байх, машинтай нэг нь замын хөдөлгөөнд соёлтой оролцох, оффис дотор хөдөө хээр ярьж байгаа юм шиг орилохгүй байх, гэнэт жаахан их мөнгөний сураг дуулаад зан аашаа эвдлэхгүй байх зүйлсийг найз нарынхаа найз, эчнээ танилуудыгаа хараад заримдаа хэлмээр санагддагаа нуух юун. Ялангуяа барилга дээр цаг өдрөөр ажиллаж буй Монгол залуучууд болон их дээд сургуулиа дөнгөж төгсөөд төрийн байгууллагуудад ажилд орсон “зарим нэг” залуучуудыг хараад тэд өөрсдийгөө энэ дэлхийн өчүүхэн эгэл эс гэдгээ мэдрэхгүй, мэдрэхийг хүсэхгүй аашилж байгааг хараад харамсахаас өөр юу ч хийж чаддаггүй юм.

Би өөрөө хотын унаган хүүхэд энэ тэр биш л дээ. Намайг төрж, өсөхөд Дархан маань хот статустай байж байгаад ахлах ангид орох жилүүдэд аймаг болж, би ... дугаар багийн иргэн болж байсан юм. Гэхдээ гадаадад ганц хоёр жил байж гахай шувууны мах идээд тэр ч юм уу залуучууддаа хандаж цор цор хиймээр санагдсан юм. Миний бичсэнээс авахыг нь аваад, хаяхыг нь хаяна буй заа.

Эцэст нь хэлэхэд “Санаа сайн бол заяа сайн” гэдэг үгийг залуучууд маань байнга санаж, аливаа ажлыг үнэн сэтгэлээсээ, шударгаар хийж гүйцэтгэн, тэр чинээгээрээ бусдын итгэл хүндлэлийг олж авахыг хичээгээрэй. Онгоцтой чамайг зүйрлэвэл хэдий чи хамгийн хүчтэй хөдөлгүүртэй, супер онгоц байж болох ч онгоц газраасаа хөөрөхөөс өмнө гүйх зам нь саадгүй бөгөөд хангалттай байх ёстойг сануулахад илүүдэхгүй буй заа. Тэгээд болж өгвөл гадагшаа явсан залуучууд нь Монгол руугаа, Улаанбаатарт ирсэн залуучууд маань орон нутагтаа буцан ирж ажиллаж, амьдарч тэндэхийнхээ бүтээн байгуулалт, хөгжил цэцэглэлт оролцвол ч...

Ёооё, post хийхээсээ өмнө уншсан чинь нэг л их ажил, амьдралын туршлагатай хүн баахан сургаал айлдсан байна ш дээ. Зарим хүмүүс уншаад инээд нь хүрэх байх даа:)