Saturday, 6 August 2016

АНУ ба Ази

Views

"The stars" "Leaders of the Next Generation" холбооны судлаач имэйл ирүүлж мэдээлэл өгч байна. Гол мэдээлэл нь АНУ-ын ерөнхийлөгчийн сонгууль ба зүүн Ази дахь нөлөөлөл байна. Хэрэв Трамп ерөнхийлөгчөөр сонгогдон АНУ-ын дэлхийн цагдаагийн үүргийг гүйцэтгэхээр бол Хятад ба АНУ хооронд дайн гарах эрсдэл нилээд өндөрсөх аж. АНУ-ын Ази дахь цэргийн бааз, түншүүд болох Япон, Солонгос, Филиппинээс Токио Бээжин хоёр тусдаа яриад эхэлсэн аж. Хэрэв Япон Хятадын талд орвол АНУ ази тив дэх нөлөө, цаашилбал дэлхийн усан зам, далайн тээврийн нөлөөгөө алдах нь байна. Нэг эвгүйтвэл 19, 20-р зуунд барууныханд доромжлуулж байсан Хятадууд ёстой ичсэн хүн хүн ална гэдэг шиг нилээд үзэх нь тодорхой буй аж. ССТV-н сошиал аккаунтуудыг та бүхэн сүүлийн хэдэн өдрөөр шүүгээд үзээрэй. Инстаграм дээр хүртэл арми, цэрэг, зэвсгийн сүр хүчийг үзүүлсэн видео, шторкуудыг эрчимтэй тавьж эхэлсэн байна билээ.
Аль нэг улсад экстрим лидер гарснаар голцуу дайн өдөөдөг сургамжийг Напелеон, Гитлер, Японы эзэнт гүрний генералуудын жишээгээр судалсан байх юм. Трамп дээр энэ магадлал нь өндөр байгаа бололтой. 
НАТО-р дамжуулан Европийг удирдаж буй АНУ Азийг хяналтаасаа алдвал тун удахгүй дэлхийн номер нэг эдийн засаг, мөнгөний эх үүсвэр болох Хятадыг дараа нь гүйцэж чадахгүй нь аж. 
АНУ-ын шинэ ерөнхийлөгчийн хамгийн том сорилт нь Өмнөд Хятадын тэнгисийн асуудал байх нь ээ. Гаагийн шүүхийг үгүйсгэн томорч буй өмнөд хөршийнхөнд АНУ-ын ерөнхийлөгч хэн байх нь чухлаас чухал асуудал. Хятадтай учраа олж чадахгүй бол Вашингтон Сеүл ба Токиод цөмийн зэвсэглэлээр хөөцөлдөх асуудал дээр нь хориг тавихгүй байх байтугай "бодлогоор дэмжих" тухай ч аль хэдийн яригдсан байх юм. Хүчний хамгийн том балансыг ингээд л цөмийн зэвсэг барьдаг байх нь ээ. Энэ дундаас Хойд Солонгос далимдуулж "гео-попдох" магадлал, аюул манай бүс нутагт бүр их болох нь.
Сеүл, Токио, Манила, Вашингтон, Бээжингийн хооронд ямар яриа явж, ямар тохироог босууд нь хийхээс Монголын эдийн засаг, улс төр ч дам дамаа хамаарах нь. Хамгийн энгийн жишээ нь Өмнөд Хятадын тэнгисийн асуудалд хурцадмал байдалд ороод усан зам хаагдвал Австралийн нүүрс Хятад, Япон, Солонгос руу ирэхээ болих. Үүнийг нь ашиглаад бид нам унаад байгаа нүүрсний экспортоо нэмэх боломж ч гэдэг юм уу. 
Дээрээс нь Хятадуудын яриад хийгээд эхэлсэн Шинэ Торгоны Замын хэдэн зуун тэрбум долларын өртөгтэй Евроазийг холбосон дэд бүтцийн нүсэр төсөлд Монгол улс хаана нь, ямар байр суурь, оролцоотой байх юм бол доо? 
Найр, наадам, сандал ширээний баяр нь ч удахгүй дууслаа даа манай хэдийн...