Driving culture and country’s development

Views

Замын хөдөлгөөний соёл ба улс орны хөгжил

Гурав хоногийн өмнө аав, ээжийнх рүүгээ явж байгаад зам дээр дайруулан нас барсан хүн, түүнийг дайрсан машин, жолооч, цагдаа нарын хажуугаар гарсан юм. Машин барьж байхдаа хөдөлгөөнд соёлгүй, бүдүүлэг оролцож буй нөхдийг хараад нэг юм бичиж санал бодлоо та нартай хуваалцана даа гээд бодож явж байсанд минь маш хүчтэй ташуур болж нуруун дундуур минь гүвдрүү үсэртэл ороолгосон юм шиг л боллоо.

Монголчуудад юу байна, мөнгө л байгаа юм биш үү? Японоос автомашин импортолдог улсуудыг Монгол улс Сингапур, Малайз зэрэг улсуудын урд гишгэн тэргүүлж буйг эндээс харж болно. Баян байгаа биз

Аливаа улсын хөгжил, соёлыг нэг хүнд ногдох ДНБ, бичиг үсэгт тайлагдсан байдал, нярайн эндэгдэл, урт наслал гэх мэт гол гол хэдэн хүчин зүйлсээр хэмждэг. Үүн дээр нь замын хөдөлгөөний соёлын тухай хэмжиж болохуйц үзүүлэлтүүдийг нь оруулбал яг таарах юм шиг харагдаад байдаг юм. Автомашинтай хүний хувь хүний хөгжил, зан чанар болон түүний ёс суртахуун тэргүүтэн нь чухамхүү тэрхүү бодгалийн замын хөдөлгөөнд хэрхэн оролцож байгаагаар нь шууд харагдаж чаддаг гэдэгтэй та бүхэн надтай санал нийлэх үү?

Гэрэл дохион дээр явган зорчигчийн зурвас хөндөлсөж зогсдог жолооч, бэлэн эгнээ замаараа явахгүй заавал голоор нь явдаг жолооч, машины зогсоол дээр машинаа ном ёсны байрлалаар нь бус гурван машин зогсох зайд хөндөлдүүлж тавьдаг жолооч, дүрэм зөрчин өөр гэрлээр орж аваар гаргах шахдаг жолооч нарын гэр орон, ажил албан дээрээ үзүүлж гаргадаг зан авир нь үүн шигээ гаж байдаг биз. Бие биендээ зам тавьж өгөөгүй төлөө хэрэлдэх бол юу ч биш бүр гарч ирээд зодолдож буй жолооч нарыг хэд хэд харсан. Яагаад ийм өчүүхэн юмнаас болоод өөрсдийгөө нервтүүлээд байдаг юм бол оо гээд гайхаад бардаггүй юм. Энэ бүх зүйл зөвхөн уур, неврээр тогтоод зогсдог бол амар санж. Гэтэл Түдэв гуайн энэ оны 9 сард хэвлэгдсэн Дал сонинд бичсэнээр бол манайд автын ослоор өдөрт нэг хүн амиа алдаж, гурван хүн хөнгөн, хүндээр бэртдэг болжээ. Мянган хүнд ногдох автомашины тоогоор дэлхийн 180 орны хойноосоо гуравт ордог атлаа авто ослоор нас барсан хүний тоогоороо эхний 16-д орж байгаа юм байна.

Замын цагдаагийн газрын ажилтнууд “Өнөөдөр хөдөлгөөний аюулгүй байдал Монгол Улсад онц ноцтой байдалд байна. Яагаад ингэж хэлж байна вэ гэхээр хөдөө орон нутагт гарч буй гурван осол тутмын нэгд нь хүн нас барж байна. Улаанбаатарт 4.5 хэрэг тутмын нэгд нь хүн амиа алддаг. Энэ бол том үзүүлэлт. Долдугаар сарын 1-ний үймээний үеэр дөрвөн хүн буудуулж нас барсан нь бүх хүний анхаарлыг татлаа. Гэтэл замын осол гэх чимээгүй дайнд маш олон хүн нас барж, гэмтэж байна. Түүний ард хэчнээн хүний аж амьдрал сүйрч байгаа бол” гэж халаглан Өнөөдөр сонинд ярилцлага өгсөн байна билээ. Эдгээрийн нилээд хувь нь согтуу жолооч нарын хийсэн үйлдэл байгаа гэдэгт би бат итгэлтэй байна.

Авто осолд замын чанар, өргөн мэдээж шууд нөлөөлж буй. Хот, аймгаас орж гарах тоолонд татвар аваад байдаг. Тэр мөнгө хаашаа ордог юм бүү мэд. Долоон метр стандартын өргөнтэй байдаг замаас нэг метрийн өргөнийг нь “идэж” гүзээгээ дүүргэсэн хүний үнэргүй дарга нар хойд насандаа халуун тогоонд шаруулах биз дээ. Ядаж байхад тарган бие нь хурдан ч шарагдахгүй нилээд их тамын тогооны “нүүрсийг” үрэх биз. Үүнээс гадна ийм заманцар дээр хурд хэтрүүлэн давхидаг жолооч нарын түмэн буруу бий. Шумахерийн машин, уралддаг зам нь биднийхээс шал өмнөө юм байдаг байхгүй юу даа.

Хэдэн долоо хоногийн өмнө ажлынхаа урд талын зам дээр машинаа тавьсан байж байгаад дугаараа хураалгаад дүүргийнхээ замын цагдаагийн газраас арван мянган цаас төлж авсан. Ёстой кайфтай мөнгөө төлсөн. Гэвч тэрнээс хойш манай энэ хавиар цагдаа ах дахиж яваагүй дэг. Өөрөөр хэлбэр арга зам нь байгаад байдаг хэрэгжүүлдэг хүмүүс нь тогтмол хэрэгжүүлэхгүй бол хууль гууль болох юм даа. Тэгэхээр би зүгээр л тэр өдрийн азгүй нэгэн тахиа болсон болж таараад байгаа юм.

Бидний эргэн тойронд хөлхөлдөж буй 200.000 орчим автомашиныг жолоодогч та бид л соёлтой, ухаалаг байхгүй бол “Би хүн сүхдэж алаагүй, сүх зарсан дэлгүүрийн буруу” гэдэг онигоо шиг бүх бурууг хуучин, ямбий машин оруулж ирсэн, замын цагдаа нь хахууль авдаг, тэр эхэлж намайг шахсан болохоор би шахаж явна ч гэдэг юм уу буруу хандлагаар бие биедээ хандаад байвал замын байдал одоогийнхоос долоо дордоно шүү. Сахилагагүй жолооч нар энэхүү бичлэгийг заавал үзээрэй.