Wednesday 13 January 2010

Nomunication

Views

Номү гэдэг нь Японоор уух гэсэн үг. Энэхүү үгийг Communication гэсэн англи үгтэй “эвцэлдүүлсэн” NOMUNICATION гэдэг Janglish үг байдаг юм байна. Хүмүүс хоорондоо танилцахад, ялангуяа бизнесийн хүрээний хүмүүс үе үе хэрэглэдэг бололтой. Утга нь мэдээж градустай шингэн ууж дотор юугаан халаан, яриа юугаан задлан хоорондоо “зузаан” болох. Баруунд бол ice-breaking party гэж байдагтай төстэй юм уу даа.

Нилээд хэд хоногийн өмнө ангийнхаа дөрвөн Япон залуутай бүх шалтгалтаа дуусгасны баяр болгож нижгээд төрлийн спиртийн төрлийн “умдаан” ууж хэсэг буу халсан юм. Мастерын курсийн эхний улирал ямар байв, ер нь яах гэж та нар Мастераа хийж байгаа вэ гэсэн миний асуултанд дөрвөн янзын өөр хариулт ирсэн бөгөөд эдгээр нь нийлээд ерөнхийдөө Япон хүмүүсийн ном, сониноос уншсан мэдээлэлтэй ойролцоо юм уу гэж би тухайн үедээ бодож байв. Өвлийн амралтаараа өөр өөр хот, тосгонуудаар аялаад янз бүрийн Япон хүмүүстэй уулзаж байхад дээрх дөрвөн ангийнхаа залуустай ярьсан яриа минь байнга санагдаж байв.

Уламжлалт Япон. Нэг Япон залуу нь жаахан халангуутаа дотроо уудалж эхлэв. Би энэ сургуульд сурах гэж л ирсэн. Та нартай хааяа нийлэхээр, бас хичээл дээр заримдаа та нар хэт “назгайрах, дарвих” гээд байх юм. Тэр нь надад онцгүй санагддаг гэж байв. Мөн профессор нарын багаар ажиллуулдаг нь таалагддаггүй. Би ганцаарчилж ажиллах дуртай гэдгээ ч хэлээд авав. Барууныханд нэг их дургүй. Учир нь нэг их ажил гардаж хийгээгүй мөртлөө хурал цуглаан, дарга нарын өмнө “аймаар” их ажил өөрөө гардаад хийчихсэн юм шиг ярьж чаддаг. Түүнээс болж дарга нар нь тэд нарыг өндрөөр үнэлж, яг хөшигний цаана ажил хийсэн жинхэнэ баатрыг олж харж чаддаггүй гээд сэтгэл толгой сэгсэрч байв.

Шинэ Япон. Хоёр дахь Япон залуу бодож бодож чанга дуугаар миний энэ сургуульд орж, олон улсын оюутнуудтай цуг сурч байгаагийн зорилго маань өөрийн гэсэн identity буюу бие хүн гэсэн тодотголоо илүү гаргах, олж авах гэж байв. Ажил дээр, найзууд нь, гэрийнхэн нь үргэлж мань эрийг нэрээр нь буюу өөрөөр нь бус харин компаниар нь овоглон дууддаг аж. Үүндээ их дургүй агаад өөрийн нэрээрээ дуудуулах, түүний тулд уламжлалт Японы харилцааны хэв маягаа эвдэх ёстой гэдгээ хүлээн зөвшөөрсөн залуу байх ажгуу. Энэхүү өөрчлөлтийн төлөө бараг юу хий гэнэ тэр бүх юмыг хийвэл хийчих гэсэн залуу байх. Дээрээс нь ядаж байхад эхнэр нь Японы алдартай электрониксийн компанийн захирлын охин юм билээ. Бодвол хадам аав хааяа мань эрийн янзыг үзэн үглэдэг буй заа.

Дундаж Япон. Дээрх хоёр залууг бодвол энэ залуу маань эктрем биш яг дундаж байгаад байгаа юм. Англи хэлний мэдлэгээ улам дээшлүүлэх гэж энд байгаа. Учир нь ирэх оны сүүлээр АНУ-руу томилогдон тэнд хэсэг ажиллах болсон учраас гэж байв. Өнөр гэр бүлтэй, амьдрал нь тогтсон, ер нь бол хаанаас нь ч харсан өөрийн гэсэн жанжин шугамтай.  

Гүндүүгүй Япон. Энэхүү залуу маань гадаад улсад олон жил ажиллаж байсан туршлагатай тул ер нь задгай, чөлөөт сэтгэлгээтэй. Япон ажиллаж байхдаа борлуулалтын менежер хийдэг байсан ба зарим өдөр гадуур гарч үйлчлүүлэгчидтэй уулзана гэж хэлээд Токиогийн Яаманотэгийн шугамын метронд суугаад бүхэл өдөр унтдаг байснаа ярин хөхөрч байв. Энэхүү метроны шугам нь цагираг хэлбэртэй бөгөөд нэг билет аваад ороход өдөржин нэг л тойргоор явдаг юм гэсэн. Оюутны хотхон дээр байхад нь эхнэр нь Японы нөгөө захад амаржиж байх бөгөөд ямар хүүхэд байна гэсэн чинь “Little monkey” л байна лээ гээд инээж байх.

Хэдий дөрвөн өөр төрлийн хариулт байгаа ч эдгээр бүх залуус ажлын хариуцлага, цаг барилт зэрэг дээр ямар ч ялгаа байхгүй, ер нь бараг алдаа гаргахгүй. Арав гаруй жил ажиллаж байгаа мөртлөө нэг залуу нь хэзээ ч ажлаасаа хоцорч үзэж байгаагүй гэж бардам хэлэх бөлгөө. Гэсэн хэдий ч анзаарагдсан зүйл нь бүх л зүйлсийг яг зааврын дагуу хийнэ. Ухаан нь шалгалт авах цаасан дээр ингэж тэгж бөглөнө гэсэн заавар байхад мань мэт нь тэрийг нь уншилгүй цаг хэмнэн “зөн совингоороо” тестээ шууд бөглөж эхэлж байхад зааварчилгааны хуудас байхгүй бол манай хэд яах ёстой эсэхээ багшаас баталгаажуулахаас нааш эхлэхгүй шинжтэй. Нүүр нүүрээ харж байгаад шууд санаачлага гарган юм эхлэхдээ жаахан тиймхэн боловч цахим шуудангаар сайн харилцана хүмүүстэй. Хэл ус болон даруу төлөв зан аашнаасаа болдог байх. Хэдий тийм боловч янзан бүрийн “галзуу” гэмээр сэдвээр хааяа ярилцан хөгжилдөх үед “ёстой нээрээ, яаж ийм юм ярьж, шууд хэлж чадаж байна аа” гэсэн мөртлөө явахгүй инээд алдан тааламжтай сонсоод л суугаад байна. Янзын нөхдүүд байна аа гэж.

Хамгийн сонирхолтой мэдээлэл нь бүгд жаахан халангуутаа байн байн уучлал эрж байснаа Чингис хааныг Япон хүн гэсэн домог бидэнд байдаг. Битгий эмзэглээрэй гээд дахиад л байн байн уучлал гуйж билээ. Тухайн үед бараг улс болгон нь өөрийн хүнээ болгох гэдэг юм аа гээд анзааралгүй өнгөрсөн ч тэдний ярьж байсан зүйлсийг нь өнөөдөр интернэтээс хайж үзвэл сонирхолтой материалууд энд байх ажгуу. Товчхондоо тэдний хэлсэн зүйл нь “The Legend of Yoshitune” буюу 13-р зууны үед Японы хан хүүд хоорондоо муудалцан ах нь дүүгээсээ цэргийн эрдмээр муу байсан тул түүндээ атаархан алуулах гэж оролдох аж. Дүү нь үүнээс зугтан Монголд ирж амьдран Чингис хаан болсон юм байх. Энэхүү домог, онол дээр суурилсан “The Secret of Genghis Khan” гэдэг ном хүртэл аль 1958 онд хэвлэгдэн гарч бүр bestseller болж байсан байх юм энэ Наран Улсад. Түүнчлэн Хубилай хааны эсрэг тулалдсан Японы армийг удирдан тулалдсан Hōjō Tokimune хэмээх энэхүү жанжин эндээ их алдартай юм шиг байна билээ. Ялангуяа Японы хойд нутгаар байдаг хүмүүс эдгээр түүх, домгийн талаар сайн мэдлэг, мэдээлэлтэй байдаг гэсэн болой. Nomunication хийгээд бузгай сонирхолтой мэдээлэл эс авсан бус уу?

3 comments:

Зулаа said...

hehe yamr snin yumbe.. Chingisiig japanaas irseen..? hahahah xD Mongolchuud maani yur ni yaj baij uuriin gesen yos zanshil, mgl gesen yum bolgonoo hariihand aldahgvi baij chadh yum boloo...

Koyuki said...

Nomunication ch jinhene ajil heregch humuusiin huvid uy uy baitugai zarimdaa bol udur bolgon bolno shuu dee. Tegeed manai mongolchuud shig uls tur ene ter yarihgui ee. Yer ni bol ajil hergee l yarina. Jishee ni unuudur neg ni angliar iltgel tavisan bol oroi ni yu yun deer anhaarmaar bsn. Asuultand yu gej hariulsan bol iluu sain boloh bsn geh met...

Vinzo said...

China-d iim turliin hariltsaag Guanxi gedeg um bna lee. Chinese nomunication gesen ug. Gehdee zarim tohioldold business n under table bolood avilga, heel hahuul-g suljee uusdeg muu taltai bolov uu.