Money versus Mother

Views

Мөнгө ба ёс суртахуун

Яагаад ч юм энэ гарчигийг Англиар ингэж орчуулмаар санагдаад. Ер нь их хэцүү сэдэв л дээ. Мөнгө гэж нэрлэгдсэн цаас, метал үүссэн хугацаа нь манай эринийн 800-аад оны үе байгаад байх шиг байгаа юм[1]. Бодвол мэдээж энэ үетэй зэрэгцээд л хүн төрөлхтөн ёс суртахуун, “хүнэнцэр” чанар, мөс жудагаа мөнгөөр “бартердаж” эхэлсэн юм биз дээ янз нь. Аливаа юм хэдий хоёр талтай ч дээшээ, доошоо хязгаар гэсэн “улаан утас” байх ёстой юм шиг. Биш ээ, буруу бичиж байна. Бид байлгах ЁСТОЙ юм шиг байгаа юм тэр давж боломгүй улаан утасыг.

Хангалттай хэмжээний мөнгөтэй ч сохор зоосны төлөө хүмүүстэй муудалцан, ах дүүгээ алж талдаг, шүүх цагдаад өгдөг, аав, ижийгээ гомдоодог нөхдүүд сонин хэвлэл, зурагтаар гараад байх юм аа. “Хангалттай” гэдэг хэмжүүр бас янз бүр байгаад байгаа нь 20.000-тийн дэвсгэрт багадаад байна гэж ярьдаг, амьдралдаа автобус, микронд сууж үзээгүй хүмүүс, өдрийн 1 ам.доллароос бага орлого олдог, цувдай, шийрээр хооллодог хүмүүсийн жишээгээр ойлгогдох байх. Мэдээллийн хэрэгслээр ил гарч байгаа л тэд нар болохоос биш амьдрал дээр байгаа бүх тохиолдолыг тооцвол аймшигтай тоо, баримтууд гарах байх. Үгүй ээ, яаж ч бодсон хэдэн халтар цааснаас болж аав, ээжийгээ гомдоож, дарамталж байгаа нөхдүүдийн тэр “заяа буян” гэдэг юм хазайх байтугай тэр айхтар толгой дээр нь “хальтираад” тогтохгүй байлгүй дээ. Их хуцах юм бол (албаар муухайн үг хэрэглэв) тэр олсон мөнгө нь дан буруу гараар, бохир замаар олсон мөнгө байгаа даа. Ер нь бол ойлгомжтой.

Мэдээж эдгээрийг ийм зан авир гаргаж, хачин үйлдэл хийхэд түлхсэн шалтаг, шалтгаан байсан байж таараа. Сонсоод байхад тэр нь их өрөвдөлтэй ч юм шиг. Өдөр шөнөгүй ажиллаж байна, хэдэн кг гурил эртээд авч өгсөн, тэгж ингэж тусалж дэмжиж байсан, эдэн литр бензин зарцуулж тэнд аваачсан гээд л ярингаа дарамталж өгдөг юм шиг байгаа юм энэ шар сонингууд дээр гардаг гэр бүлийн маргаануудыг хараад байхад. Өөрөөр хэлбэл, эргээд оронд нь ингэ тэг гэсэн сценартай “хариу нэхсэн тус” үзүүлдэг мөнгөний машин юм шиг амьдардаг юм уу хаашаа юм зарим Монголчууд маань. Нөхдүүд эдгээрийг нэгбүрчлэн мөнгөөр үнэлж байгаа бол эргээд тэднийг тээж, төрүүлж, өсгөж, хооллож, хувцаслаж, нус, баас, шээсийг нь цэвэрлэж, хүүхдэд зодуулж байхад нь өмөөрч, өвчин туссан байхад нь эдгээж байсан аав, ижий болгоныхоо минут болгоныг одоогийн babysitter-ийн ханшаар тооцвол гарууд хэдэн үеэрээ төлж барахгүй өртэй болохоо мэдэхгүй нь даан чиг гачлантай яа.

Цаана чинь дэлхийн хөгжил хурдасаад, юун хоорондын мөнгө төгрөгний маргаан байтугай том компаниудын хувьд Даяар тайлагнах санаачлага (Global reporting initiative)[2], 3P (People, Planet, and Profit)[3] гэх мэт ойлголтууд гараад, хэрэгжүүлээд хүн ард, эх дэлхийгээ хайрлаад хамгаалаад даяар сэтгээд хийгээд яваад байдаг.

Заримдаа иймэрхүү нийгмийн өчүүхэн жижиг асуудлууд, болж бүтэхгүй байгаа юм, хачин сонин хүн биш авир гаргаж буй юмнуудыг зурагт, сонин, хүмүүсийн ярианаас сонсоод би боддог юм. Тийм юм хийж байгаа хүмүүсийг асар хүчтэй сансрын хөлөгт суулгаад эх дэлхийгээ сансрын уудмаас харуулах юмсан гэж. Өөрөөр хэлбэл, тэр нөхдүүдийг ямар өчүүхэн бодолтой “дурак” вэ гэдгийг нь мэдрүүлэх гэж тэр шүү дээ. Өө, аягүй бол, зарим хүнд гарууд сансраас хараад ч мэдрэхгүй байх оо. Тэр гайхал “VIP” хүмүүсийг бүр хурдан, хүчтэй сансрын өөрөө явагч биетэд (амьд организм тийм хол явж чадахгүй биз дээ бараг) суулгаад нарны аймгаас гаргаад бүр галакси, нөгөө харанхуй нүх энэ тэр хавьцаагаас дэлхийг “дурандуулж” байж энэ ертөнцөд тэрхүү бодгаль маань ямар “бичигхэээээн амьтан” байсныг нь, байгааг нь тэр бүдүүн мах, өтгөрсөн цусанд нь мэдрүүлэх юм шиг байгаа юм. Энэ мөнгө төгрөг, шунал тачаалаас болоод хүний өөр нэгэн төрөл буюу нөгөө “мутаци” энэ тэр нь үүсээд байгаа юм биш биз нөхөд өө?

---

[1] http://www.projects.ex.ac.uk/RDavies/arian/origins.html

[2] http://www.globalreporting.org/Home

[3] http://www.eorm.com/ezine/pp8/csr.asp