Germany

Views

Герман улс

Аль нэгдүгээр ангид байхдаа л аав, ах хоёртойгоо Москва, тэр үеийн Ленинград, Тюмень хотуудаар аялж байснаас биш европ тивд анх удаагаа хөл тавьлаа. Тэр дундаа Герман улс. Хамгийн анхны сэтгэгдэл маань ой мод, байгаль нь. Монголыг унаган, онгон, дагшин байгальтай гээд л байдаг, яс юман дээрээ бид нарыг ихэд “хошгоруулдаг” юм биш үү гадныхан. Герман улс хэд хэдэн дайн үзсэн, хот тосгод нь тухайн үед юу ч үгүй болтлоо бөмбөгдүүлж байсан гэсэн ямар ч ул мөр байхгүйгээр байгаль орчноо хайрлан хадгалж амьдарч байна. Ёстой хөдөө явсан юм шиг харин ч нэг хэд хоног цэвэр агаар, утаагүй агаар амьсгалж байгаад ирэх шиг. Өвлийн ид дунд нэг сард гэхэд л бороо ороод л, модыг нь эс тооцвол өвс нь ногооноороо арай л халиурахгүй байж байх нь даанч сайхан. Ой модоос гадна нуур, цөөрөм, гол горхи энэ тэрийг нь эхлээд тоолж байснаа сүүлдээ тоогоо алдсан. Европ руу явахад хамгийн том проблем нь цагийн зөрөө байдаг юм байна. Монголоос үүрээр гараад л арваад цаг нисч байж очиход дахиад л өглөө болж байна. Унтаж унтаж байгаад сэрэхэд шөнийн дөнгөж гурван цаг болж байна. Эхний хэд хоног biological time-аа зохицуулах гэж хэцүү байсан.

Галт тэрэг нь бараг л секүндын зөрөөгүй яг цагаараа явж байгаа нь Монгол хүний хувьд гайхмаар, бараг “байж болшгүй” зүйл байв. Нүүдлийн Монголчууд шиг цаг хугацааг гэрийн тооноор нар орохоор, нарны туяа тэддүгээр унь дээр очихоор, бага үд, их үд гэх мэт секүнд байтугай минутын баримжаагүй ярьдаг улсууд одоо ихэнх нь Улаанбаатар хотод төвлөрөөд суурин амьдралд ороод бизнес хийхээр хамгийн том асуудал нь цаг барих болж байх шиг байгаа юм. Залуус аа, time is a new “currency” болчихоод байна шүү дээ!!!

Цагаач нарын тоогоороо Орос, хуучин ЗСБНХУ-ын харъяанд байсан улсууд, Турк улс эн тэргүүнд орох байх аа. Лав л Германд буугаад Берлингээр дамжаад, Герман улсын дунд байрлах Падерборн хот руу очих хүртэл орос хэлтэй хүн бол ер алзахгүй, бүрэн ойлголцоод яваад байхаар юм билээ. Харин Франкфурт хот бол барууны метрополитан хот болох нь шууд мэдрэгдэж байлаа. Том, өндөр банкны барилгууд хотын төвдөө байршин, хүний хэрэгцээг хангаж болох бүх л юм төвлөрсөн сайхан хот санагдсан. Гол өрсөлдөгч банкуудын оффисууд нь яг зэрэгцээд байрладаг бөгөөд топ удирдлагуудын нойлын өрөө нь хамгийн дээд давхартаа, шилэн хаалга, ханатай байдаг бөгөөд боссууд нь өрсөлдөгч банк руугаа харж байгаад албаар хүнд, хөнгөнөөр бие засч кайф авдаг гэж албан бус эх сурвалжаас сонссон шүү. Франкфуртын тэр нэг shopping street байна аа. Их олон хүн хөлхсөн, тэр чинээгээр асар олон хүнийг ажлын байраар хангаж байгаа газар. Одоо тэр гудамжинд террорист халдлага, эсвэл бөмбөг унавал гарвал ямар олон хүний ахуй амьдрал сүйрэлд орох бол гэсэн балай бодол тухайн үед төрж байв шүү.

Харьцангүй богино хугацаанд албан ажлаар Берлин, Падерборн, Билефелд, Марбург, Франкфурт хотуудаар явахад зам зуураа багагүй цаг зарцуулсныг эс тооцвол Герман улсын амьдралыг галт тэрэгний цонхоор нэвт шувт хараад ирэх шиг л болов. Ер нь бол барууны улсуудын адил амьжиргааны дээд түвшиний стандарт бүхий улс боловч социалист нийгмийн зарим нэг шинж чанарууд бага зэрэг ажиглагдсан. Энэ нь харьцангүй өндөр татвар, нийгмийн халамжийн шилдэг бөгөөд тэгш үйлчилгээ гэх мэтээр илэрч байлаа. Зав байсан бол түүхийн музей, дурсгалт газруудаар нь явж, тэр Готикийн үе, шинэ урсгал гэх мэт ойлголтуудын талаар мэдлэгтэй болохыг хүсч байсан юм.

Монголчууд их байдаг бөгөөд хамгийн их Монголчууд байдаг улсын тоогоор бараг Солонгос, АНУ-ын дараа Герман орох байх шүү. Хоёр монгол нийлбэл зодолдож эхэлнэ гэдэг шиг ялангуяа Берлин хавьцаа байдаг Монголчууд жаахан нэр муутай байдаг юм уу гэж санагдсан. Өмнө зүг рүүгээ болох тусам амьжиргааны өртөг нь улам ихэсч, барууны стандарт нь улам чангардаг юм уу даа гэж бодогдсон. Хоол нь порц ихтэй, чанар сайтай, пиво нь өндөр зэрэглэлийн тул идэж уух юман дээр хэлэх юм алга. Мах их идэх юм Монголчуудтай адилхан. 0.33 граммаар пиво авбал бараг гэй энэ тэр гээд онигоонд орох шахуу юм байх. Эрэгтэй хүн дор хаяж 0.5, 1 литр, 2 литрийн даагдахгүй грушик бүхий пиво уудаг юм гэнэ ээ. Хүйтэн юм уухаар хоолой өвдөх гээд байдаг болохоор нь бүлээхэн пиво гээд захиалсан чинь миний захиалгыг авсан зөөгчийн нүд нь орой дээрээ гараад, миний хэлснийг орчуулсан найз маань нилээд ичих шиг болсон. Хэхэ, хүн орж ирээд сайхан хүйтэн пиво гэдэг байхад анх удаа бүлээн пиво гэж сонслоо гээд толгой сэгсрээд байсан даг.

Миний хувьд аль нэгдүгээр ангиасаа эхлээд цуг сурч байсан багын найзтайгаа их олон жилийн дараа Германд уулзсан нь маш том сюрприз байлаа. Интернэт, роауминг бүхий гар утас гэх мэт нь дэлхийг улам хавтгай болгосоор байгаагийн нэг бодит жишээ юм уу даа. Цаг завыг нь үрэн байж миний гол үзэх ёстой газруудыг үзүүлж, олон сайхан залуучууд, найзуудтай танилцуулсан эрхэм найздаа маш их баярлалаа гэж хэлмээр байна. Хувь хүмүүсээс нь зөвшөөрөл аваагүй тул блог дээрээ нэрийг нь дурдахыг урьтал болгосонгүйг уншигч авхай та нар ойлгоно буй заа. Та нарын ажил, амьдрал, сургууль соёлд чинь өндрөөс өндөр амжилт хүсье. Тэр сайхан газар, тэр сайхан соёлтой амьдралын орчин, тэр сайхан утаагүй хотоос салж явахад амар биш байгааг чинь ойлгож байгаа ч хурдан ирж эх орноо хөгжүүлээрэй гэж дахин хэлмээр байна даа.