Free to choose

Views

Сонголт чөлөөтэй

Амралтын өдрийн дуг сайхан нойрыг минь хэдэн байшингийн дунд, тэр дундаа тагтны минь доор тачигнан хэрэлдэх хүмүүсийн чарлалдаан сэрээлээ. Хэсэг сонсон хэвтэж байгаад тэсэлгүй цонхон дээрээ очоод хартал халамцуу залуугийн хоёр талд эхнэр, ээж хоёр нь зад хэрэлдэж байна. Хүүхэд архинд орууллаа гээд ээж нь бэр рүүгээ уурласан бололтой. Бэр юу гээд над руу дайраад байгаа юм чаддаг юм бол хүүхдээ өөрөө аваад хүмүүжүүлээч, энэ чинь намайг дагаад салахгүй байна гээд цухалдаж байх шиг. Гол баатар залуу маань харж хэсэг зогссоноо ээж рүүгээ та чаддаг юм бол намайг архинаас гаргачих, чадахгүй шүү дээ хэмээснээ эхнэрээ суга татан цааш нь аваад явна лээ. Ээж нь хөөрхий амьтан майжигнаад араас нь хэсэг явж байгаад үлдэнэ лээ. Эр хүний хийморь лундаа, ноён нуруу, гэрийн багана, эмэгтэй хүний дотоод, гадаад гоо үзэсгэлэн, ялдам зан, хайр энэрэл энэ тэр гэсэн нийгмээр хүлээн зөвшөөрсөн амьдралын теором, аксиомууд энэ гэр бүлийн хувьд долоон уулын далд аль хэдийн оржухуй.

Энэхүү үзэгдэл нь ээжийн өрөвдөлт дүр, эхнэрийн “бахархмаар” дүр, нөхрийн “арчаагүй үхээнц” дүр бүхий манай нийгмийн хэсэг хүмүүсийн амьдралын эмгэнэлт реалити шоу болоод удаж буй. Төрсөн эцэг, эхээ хайрлаж чадахгүй, үл тоож байгаа хүн хүний үрийг хайрлан, бусад хүнд хайрлагдах ямар ч учир жанцан, үйлийн үр байхгүй мэт. Залуугийн архинд орсон хүндэтгэх шалтгааныг би лав ойлгоогүй. Ижий нь байна (магадгүй аав нь над шиг цонхоороо харан зогссон байх, үгүй бол дээд тэнгэрт хажуу хавирганы хүмүүстээ ийм хүүхэдтэйнхээ төлөө “онигоо” болоод сууж байгаа биз. Аягүй бол бурхан, чөтгөрийн аль нэг нь бас үе үе жогтой харж, нуг нуг инээж аавыг нь ичээгээд л), ааштай ч гэсэн гэргий нь байна, бие эрүүл, хөл гар бүтэн, бодвол цаанаа байр сав байгаа байлгүй (харваас халуун устай байранд амьдардаг нь илт байсан). Гуанзанд аяга угааж мөнгө олохоосоо ичээд архи уудаг юм болов уу?

Хувьдаа би лав ээжид нь буруу өгмөөргүй байна. Тэр сахалтай хар залууг (барагцаалбал 30 эргэм насны) өдий хүртэл өсгөж торниулахаас өөр юу хийх ёстой гэж. Баруунд бол 18 нас хүрэнгүүт нь чемодантай нь хүүхдээ гэрээсээ бараг хөөгөөд шахуу гаргадаг. Одоо бие даан амьдарч сур, эцэг эхдээ дараа болохоо боль гээд. Сурагч, оюутнууд ч багаасаа завсар зайгаараа ажил хийж мөнгө, амьдралын үнэ цэнэ, амт, гашууныг мэдрэн бие хүмүүн болон томоожоод байх шиг. Харин манайд бол 30 байтугай 40, 50 хүрчихсэн мөртлөө гэр оронгүй, архичин, хулгайч, худалч хэмээх албан бус хоббитой, настай эцэг, эхээ түшиж биш түлхэж амьдардаг “мэргэжлийн” шимэгч хорхойнууд бузгай байна аа. Хөгшчүүдийн тэтгэвэрийн мөнгийг хүлээж амьдардаг хүдэр чийрэг, уран гоо биетэй идэр насны залуус зөндөө байдаг юм гэж өдөр тутмын сонингуудад бичигдээд байдаг. Урд насанд нь яасан гэж хөөрхий эцэг, эхчүүдийг нь хөгшин хонины насан дээр нь ингэж зовоож байгаа юм бол?

Эхнэрийн хувьд нэг бодлийн бахархмаар ч юм шиг, нөгөө бодлын өрөвдмөөр ч юм шиг. Учир нь энэ согтуу, арчаагүй хар “юмыг” (амьд биен дээр төлөөлөн бичих гэхээр гар хуруу ивлэхгүй байна) өдий хүртэл чирэн тойгдон авч явааг нь хэдий цаад нарийн эмзэг учир шалтгааныг нь мэдэхгүй тул бахархмаар. Нөгөө талаасаа гайгүй Монгол залуутай биш юмаа гэхэд нөгөө “моодонд ороод” байгаа солонгос, европуудтай суугаад аятайхан амьдрах боломжийг нь харахаар өрөвдмөөр, хайран залуу насных нь өмнөөс нь харамсмаар ч юм шиг.

Дээрх гурвыг бужигнан байх хооронд лааз, шил түүдэг хоёр эмэгтэй, нэг залуу гурав чанга чанга дуугаар ярингаа пижигнэн өнгөрсөн юм. Хоёр хүүхэн нь тийшээ одоо явна аа, өдийд яг хаягдлууд гарч байгаа, хурдан очиж авах ёстой гээд, нэг залуу нь би очсон, юм байгаагүй, дахин тэр хол газар явах хэрэггүй гээд аргагүйн эрхэнд дагаад явна лээ. Сайн анзаарвал ээж, хүү, эхнэр гурвын микро хэмжээний хэрүүлийн хажуугаар айхтар нарийн зохион байгуулалт бүхий бизнес, ложистикийн макро яриа сүнгэнэн өнгөрч байгаа нь тэр. Энэ хоёр бүлэг хүмүүс хааш хаашаагаа жаахан л орчноо мэдрээд хазгай эсвэл зөв гишгэвэл байр нь солигдоход их ойрхон санагдсан.

Эр эмийн хооронд илжиг бүү жороол гэдэг шиг бусдын хувийн амьдралыг хэт өөрийнхөөрөө дүгнэчихлээ. Товчдоо юу хэлэх гээд хэсэг илжиг шиг жороолон кийбоард нүдсэн вэ гэвэл бидний эргэн тойронд сайхан амьдрах зөндөө БОЛОМЖ, муухай амьдрах зөндөө ШАЛТАГ байжухуй. Сонголт чөлөөтэйг болгоон ажаамой!