Toyota

Views

Японд ирчихээд Тоёота машины үйлдвэр тэргүүтэнтэй нь танилцаагүй бол Францад очоод Эйфелийн цамхаг үзээгүйтэй адил гэж зарим хүмүүс ярих аж. Corolla, Vitz, iQ загваруудыг үйлдвэрлэдэг Тоёота корпорацийн Такаока хэмээх үйлдвэрт нь зочлох завшаан тохиов. Энэхүү үйлдвэр нь Нагояа хотоос холгүй орших Тоёота хотод байрлах бөлгөө. Тоёота хотод амьдардаг иргэдийн талаас илүү хувь нь Такаока үйлдвэрт ажиллах бөгөөд уг хотод Хонда, Ниссан зэрэг өөр машинууд гудамжаар нь явж байхыг харахад жаахан эвгүй л юм билээ. Зөвхөн Такаокагийн үйлдвэр л гэхэд өдөрт 680 машин буюу жилд 250,000 машин үйлдвэрлэдэг юм билээ. Хоёр ээлжийн ажилчидтай байх агаад бараг бүрэн автоматчилагдсан үйлдвэрт роботуудын тусламжтайгаар гулдмай ган төмрийг нүд ирмэх зуур хэрхэн машин болгож буйг харахад үнэхээр сонирхолтой байв. Ажилтан тус бүр нэг л төрлийн ажлыг хийх агаад хоёр ээлжийн ажилтантай гэж тооцвол нэг хүн өдөрт 340 нэг ижил үйлдлийг давтан хийдэг гэж хэлж болох юм. Дөнгөж ерөнхий боловсролын сургуулиа дүүргээд ирж буй залуу туслах ажилтанаар ороход дунджаар 1,600 ам.долларын цалин авдаг юм билээ. Их сургууль болгоны supply chain management, logistics, strategic management хичээлүүд дээр үздэг Тоёотагийн алдарт “Just in time” системийг газар дээр нь ийнхүү үзэв. Нэг автомашин маань том, жижиг нийлсэн 30,000 эд ангиас бүрддэг юм байна. Тоёотагийн хувьд ихэнх эд ангиа аутсорсинг буюу бусдаар захиалан гүйцэтгүүлдэг тул Тоёота дампуурлаа гэвэл хэдэн мянган жижиг, дунд бизнесүүд Япон төдийгүй дэлхий даяар даган муужрах юм байна. Саяхан нэг эд ангийг нь хийдэг бэлтгэн нийлүүлэгчийн үйлдвэрийн газарт нь газар хөдлөлт болоход Тоёотагийн бүхий л үйлдвэрлэл хэдэн өдрөөр саатсан гэж байна билээ. Хэдий бүх зүйл нь роботуудын тусламжтайгаар хийгдэх ч хүний оролцоогүйгээр машин босно гэж байхгүй юм билээ. Будгийн тасаг нь хамгийн их цахилгаан зарцуулдаг аж. Гурван давхар будаг явж байж машинаа будаж дуусгадаг юм билээ. Профессор маань Тоёота корпорацийн Тоёота үйлдвэрлэлийн систем ба Apple корпорацийн iPhone-ийн бизнес загваруудыг экосистем, ложистик, зардал, технологи, нэмүү өртгийн талаас нь судлан харьцуулалт гаргаж, ижил төрлийн бизнес загвартай гэж батлахыг оролдож буй нь бас их сонирхолтой ярианы сэдэв байлаа.

Тоёота корпораци нь Токио, Нагояа, Тоёота хотуудад оффисуудтайгаас гадна Япондоо 12 үйлдвэртэйгээс би нэг үйлдвэр дээр нь очиж үзсэн нь энэ буюу. Эдгээрээс гадна дэлхийн 26 улсад нийт 53 салбар компани, үйлдвэрүүдтэй үйл ажиллагаагаа явуулж байна. Нийтдээ 320,000 гаран ажилчидтай гэж ярих агаад групп доторх охин компаниудыг нь тоолбол 520 гараад явах юм байна. Хэдийгээр 2009 оны 3-р улирлын байдлаар нийт 20,529 тэрбум иэнийн борлуулалт хийсэн ч 436 тэрбум иэнийн алдагдалтай ажиллаад буй юм билээ. АНУ болон бусад улсуудад гарсан автомашины доголдол, дефектээс болоод өнөөдрийг хүртэл уг компани том асуудалтай байсаар л байна. Жолоочийн аюулгүй байдлаас гадна хэрэв жолооч хүн дайрлаа гэж бодоход машин хамраараа хүн мөргөхөд ямар тохиолдолд, ямар хэлбэрийн хамартай машин хийвэл мөргүүлж буй хүнд хамгийн бага аюул, хохирол учруулах боломжтойг хүртэл судлан үйл ажиллагаандаа хэрэгжүүлж байх юм билээ. Хамгийн сүүлийн үеийн Lexus, Corolla-д сууж үзэхэд үндсэндээ дотоод бүх хяналт, үйл ажиллагааны систем нь бүрэн компьютер болсон байна. Том кристал дэлгэц, түүнийг удирдах хулгана тэргүүтэн нь яг л онгоцны удирдах салоныг санагдуулж байв. Хэдий ийнхүү бүх юм хурууны үзүүрээр удирдах боломжтой болсон ч нэг жижиг алдаа системд гарвал тун хэцүү болохыг алдарт Prius–ийн жишээ харуулсаар байна. Гэнэт хааз нь нэмэгдээд жолоочийн удирдлагаас гарч буй проблемийг олохын тулд инженерүүд нь уг машины хэдэн арван чипийг нэг бүрчлэн ухаж буй гэж ярилцах юм билээ. Орчин үеийн машин дунджаар 15 микро процессортой болсон гэж манай профессорын нэгэн нийтлэлд дурдсан байсан. Prius-ийн энэхүү үл мэдэгдэх гажигаас болоод АНУ-д 52 хүн уг машинийг унаж яваад амь насаа алдаад байгаа тухай CBS news 3 сард мэдээлж байсан. Вирус оруулаад системийг буруу ажиллуулах, эвдэх боломжууд ч байх бололцоотой. Ингэж бодохоор дээр үеийн 69-өө л сайхан унаад явж байх нь өлзийтэй ч юм шиг. Ихэнх шинжээчид энэхүү проблем нь hardware биш software-ийн проблем гэсэн онош гаргаад буй юм билээ. Гэсэн хэдий ч 1997 онд анх массаар үйлдвэрлэгдэж эхэлсэн дэлхийн хамгийн анхны hybrid мотор бүхий Prius машин нь автомашины зах зээлд нэг шинэ хуудсыг нээсэн гэдэгтэй хүн бүр санал нийлэх биз ээ. Энэхүү машин нь 2008 онд байдлаар нийт 1.7 сая зарагдаад байгаа юм билээ. Энэүү машинтай холбоотой гарсан сөрөг мэдээллүүд Facebook, Twitter-р дамжин асар түргэн хугацаанд дэлхий даяар тарсан нь Тоёота корпораци Social networking site-уудыг бизнесийн үйл ажиллагаандаа стратегийн зорилгоор ашиглахад хүргэсэн удаатай. Sony корпораци хөгжим болон ТВ-ийн бизнес дээрээ хэт их анхаарал тавьж, интернэтийн хөгжлийг огоорсноос болж Apple компанид далаараа цэвэр тавиулсан гашуун түүх Япончуудад байдаг. Sony-ийн энэхүү алдааг Тоёота тойрон гарч чадах уу гэдэг том асуудал үүсээд байх шиг байгаа юм. Манай профессор нийтлэл дээрээ ингэж бичжээ. Хэдий зарим хүнд мөрөөдлийн мэт санагдаж болох ч энэ цаг тун удахгүй гэдэгт би хувьдаа итгэж буй.

“If the car behaves like a modern electronic gadget that could be connected to Internet – Indeed automobiles are increasingly becoming web-enabled – the problems can be more or less monitored in real time and the fixes can be done cheaply and swiftly. That is where a big threat to an established player like Toyota could come.”

Энэхүү компанийг үндэслэгч эрхэм Сакичи Тоёода нь 1867 онд төрсөн бөгөөд анхны седан машинаа 1936 онд хийж дуусгаснаар Тоёота компани 1937 онд албан ёсоор үүссэн түүхтэй юм байна. Crown-ийн хамгийн анхны загвар буюу дээж нь 1957 онд АНУ-руу ачигдаж байснаас гадна Corolla 1966 онд төрсөн юм байна. Харин Lexus брэнд 1989 онд АНУ-д зориулан бүтээгдэн үүсч байсан ч Япондоо дөнгөж 2005 онд танилцуулагдсан байх жишээтэй. Өөрөөр хэлбэл АНУ Тоёотагийн хувьд ямар чухал зах зээл болохыг энэхүү мэдээллүүд харуулж байна. АНУ-ын зах зээлд нэвтрээд бараг 50 жилийн дараа буюу 2007 онд Тоёотагийн борлуулалт анх удаа Форд, Крайслер-ийн борлуулалтаас давсан түүхтэй.   

Нилээд хэдэн долоо хоногийн өмнө Тоёота корпорацийн Corporate Value Creation Department-ийн дарга нь хоёр цэрэг, нэг инженертэйгээ ирж бидний хэдэн оюутантай workshop хийсэн юм. Эдийн засгийн болон компанийн хямралын энэхүү хүнд нөхцөлд төсвөө тануулаагүй үлдсэн цорын ганц нэгж нь энэ хэлтэс нь юм билээ. Энэхүү залуучуудын гол зорилго нь next generation car зохион бүтээх. Тэр ч утгаараа нилээд хэдэн жилийн өмнө i-Unit прототайфийг бүтээгээд байгааг нь Тоёота хотод нүдээрээ үзэв. Мань нөхдүүд цаасаар хүртэл машин хийж үзсэн гэж байгаа. Гол концепц нь машин бол зүгээр нэг тээврийн хэрэгсэл биш хүний амьдралын салшгүй үнэ цэнэ байх ёстой гэсэн үзэл байна. Ингэхдээ машин нь аюулгүй байдлыг дээд зэргээр хангасан байхаас гадна байгаль орчин, хүрээлэн буй орчиндоо халгүй байх ёстой гэсэн нөхцөлтэй. Мань этгээдүүдийн ярьж буй зүйлийг сонссон хүмүүсийн ихэнх нь ямар тэнэг юм сэдэж, ярьж явдаг байна аа гэж бодохоор. Мөрөөдлийн шинжтэй, бүр зөгнөлт ч юм шиг сонин зүйлс ярихаас гадна бидний сэтгэхүйгээс тэс өөрөөр сэтгэж юмыг бодож байгаа нь гайхалтай санагдаж билээ. Тэрийг нь хэлэхээр бидний хийж байгаа юмыг хүмүүс одоо ойлгохгүй, олон жилийн дараа ойлгоно, тэрнээс гадна бидний бүтээл масс зах зээлд биш тодорхой хүрээнд л эхэлж зориулагдан гарна гэж байсан юм. Одоогийн байдлаар ирээдүйд Тоёота хаашаа явах вэ гэдгийг Living Beautifully, Adequate Existence, Human-like Encounters гэсэн гурван үзэл баримтлалаар баримжаалаад байгаа юм билээ. Та бүхэн гүүглэдээд үзвэл эдгээрийн зарим нэг зураг, видео файлуудыг олох байх. 
Нагояа хотод орой нь очиж буудаллан жаал сонирхон явахад Токио хотыг бодвол нилээд өргөн гудамжуудтай юм шиг санагдав. Хүмүүстэй ярьж үзэхэд тийм, учир болбоос дэлхийн 2-р дайны хөлд хамгийн их нэрвэгдэж, агаарын бөмбөгдөлтөөс хамгийн их хохирол амссан хот нь Нагояа юм байна. Дайны дараа сэргээн босголт хийхдээ ийнхүү өргөн гудамжууд зассан бололтой.