Christmas

Views

Дэлхий даяар жил бүр Исүүс Христийн төрсөн өдрийг улам бүр л өргөн тэмдэглэдэг болж байх шиг байна. Анх үнэндээ энэхүү баярын утга учрыг ч мэдэхгүй бусдыг даган цэнгэн хөгждөг байж. Сүүлийн хэдэн жил Зул сарын баярыг Сингапур, Австрали, Шинэ Зеланд, Япон гэсэн улсуудад загалмайн шашинтай гэр бүлийнхэнтэй жинхэнэ утгаар нь тэмдэглэж үзэх завшаан надад тохиолдож байсан бөлгөө. Сүүлийн үед бүтээгдсэн нилээд хэдэн кино дандаа ертөнцийн төгсгөл, галав юүлэлт, сатаан чөтгөр, бурханы тухай болоод буй. Библи дээр яг энэ тухай бичсэн байх. Түүнчлэн Да Винчи Код ба Анжэлс ба Демонс кинонуудыг дахин "анхааралтай" үзээд жижигхэн толгой минь бүр эргэв. Хэдийгээр бодит түүх биш ч гэсэн. Энэ жил сургуулийн өвлийн урт амралттай байгаа тул ер нь энэ баярын утга учир юусан билээ хөө гээд нилээд судлах гэж оролдов. Библи гарчиглаж, Христийн тухай Жонийн тэмдэглэл дээр суурилж хийсэн киног үзэж, энэ сэдвээр олон хүнтэй ярьж байсан түүхээ эргээд нэг санах гэж оролдов. Тэгээд дараах хэдэн асуултанд хариулт олох ёстой юм болов уу гэж бодогдоод...

·        Яагаад Монголоор Зул Сарын Баяр гэж хэн анх орчуулсан юм бол оо?

·        Санта Клаус ба Зул сарын баярын хооронд шашин, зан үйлийн холбоо байдаг эсэх?

·        Библи гээд нэг судар байсаар байтал яагаад дэлхий дээр католик, протестант, иүдэй, мормон, ортодокс гэх мэтчилэн олон төрлийн урсгалууд үүсэн гарч одоог хүртэл тухай тухайн бүс нутагтаа нөлөө бүхий байсаар байгаа юм бэ? Цаашилбал бас Евангалист, Преспитерян сүм гэм мэтээр задрах юм шиг байгаа юм. Дахиад яагаад?

·        Ромын поп болон Ватикан нь католикуудаас бусад урсгал дагагч нарын хувьд хэн болж, ямар хамааралтай субъектууд болж буй юм бэ?

·      Хүн төрөлхтөн бидний хэрэглэж буй цаг хугацааны хэмжүүр Христийн төрсөн үеэс эхлэн тооцогдож ирсэн. Энэ жил Христ амьд байсан бол 2009 насалж байх байж. Японд бол тухайн үед төр барьж байгаа эзэн хааныхаа нэрээр он жилийн хэмжүүрээ хөтөлдөг аж. Харин дэлхийн бараг бүх улс яагаад Христийн мэндэлсэн үеэс эхэлсэн он цагийн тооллыг шууд хэрэглэж, хэн, аль улс үүнийг дэлхий даяар стандарт болгов?

·        Миний ойлгосноор загалмайн шашны гол утга нь ертөнцийн эзэнд итгэ, Библи дээр бичигдсэн сургаалийг нь дага. Тэгвэл нас барсныхаа дараа диваажинд очно гэдэг. Диваажин байдаг гэдгийг шинжлэх ухааны үүднээс биш юмаа гэхэд өөр ямар нэгэн аргаар баталсан, батлахыг оролдсон оролдлогууд байдаг эсэх?

·         Дээрх логикоор бол Христийг төрөхөөс өмнө буюу 2009 жилийн өмнө буюу манай эриний тооллоос өмнө амьдарч байсан хүмүүс, хүний өвөг дээдэс диваажинд очих хувьгүй гэсэн үг үү?

·        Түүнчлэн Монголд ердөө арван хэдхэн жилийн өмнө энэхүү шашин чөлөөтэй орж ирсэн гэж бодохоор диваажинд 1970-аад оныхоноос өмнөх үеийн Монгол хүн бараг очих боломжгүй болоод байдаг. Учир нь тэдэнд хангалттай мэдээлэл байгаагүй. Энэ нь хир “шударга” зүйл вэ?

·         Диваажин байдаг гэж төсөөлөөд бурхан итгэсэн бүх хүн тэнд очлоо гэж бас бодож үзэв. Энэ тохиолдолд цаг хугацааны (цаг хугацааны гажуудал) эрэмбэ дараалал алдагдах эсэх? Ухаан нь би аав, өвөө, элэнцтэйгээ цаг хугацааны нэг мөчлөгт байх юм уу? Энэ нь ер нь “зөв” болон “хэрэгтэй” эсэх?

·         Диваажин байдаг гэж дахин төсөөлөөд үзэхэд энэ дэлхий дээр ядуу, стресстэй, өвчтэй амьдарч байснаас одооны амьдралаа золин шууд диваажин руу явж болох эсэх (Энэхүү үйлдлийг нөгөө талаас нь амиа хорлолт гэж бас хэлж болохоор)? Үүнийг ертөнцийн эзэн, Христ юу гэж тайлбарласан байдаг эсэх?

·        Ертөнцийн эзэн бүгдийг бүтээсэн бол сатан буюу чөтгөрийг хэн бүтээв? Диваажинг ертөнцийг эзэн удирддаг бол Тамын эзэн нь хэн вэ? Энэхүү логикийг юу гэж тайлбарладаг эсэх?

·        Буддизм, Лал, Хиндү зэрэг бусад шашныг загайлмайн шашин юу гэж үздэг эсэх болон хоорондын хамаарал ба “ашиг, сонирхолын” зөрчил хир байдаг эсэх?

·        Монголын Нууц Товчоог Монгол “Библи” гэж мэтгэлцэж болмоор ч юм шиг гэх мэтчилэн зарим ч дэмий балай ч юм шиг асуултуудад мэддэг хүнээс нь хариулт авмаар гэнэт санагдав.

Энэхүү бичлэг нь загайлмайн шашныг “өдсөн”, үл хүндэтгэсэн хэрэг огт биш бөгөөд логик утгатай, болж өгвөл шинжлэх ухаантай хир холбогдох боломжтойг нь мэдэх гэсэн миний яагаад гэсэн асуултуудын зарим нь юм.

Яг үүнтэй адилхан бусад шашны ном зохиолыг тухтай ухаж үзвэл бас бус асууж тодруулах зүйл нилээд гарах санж.